Οι μπλε κρύσταλλοι σε μετεωρίτες αποκαλύπτουν τα θορυβώδη νεαρά χρόνια του Ήλιου.

Της Βασιλικής Γερμάνη

Άν και σήμερα είναι σχετικά ήρεμο μέρος, το ηλιακό σύστημα είχε πολύ ταραχώδη νεανικά χρόνια. Αρκετά μετά την Μεγάλη Εκρηξη και συγκεκριμένα πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, ο Ήλιος στα πρώτα του χρόνια ήταν πολύ πιο ενεργός. Αυτό βέβαια το γνωρίζουμε μόνο από την μελέτη άλλων παρόμοιων αστεριών. Τώρα, οι ερευνητές βρήκαν τα δακτυλικά αποτυπώματα αυτού του ενεργού νεαρού Ήλιου σε μικροσκοπικούς, φωτεινούς κυανούς κρυστάλλους που διατηρούνται στους μετεωρίτες μιας συλλογής στο Μουσείο «Πεδίου» του Σικάγο.

Κοιτάζοντας πίσω σε μια εποχή πριν σχηματιστεί η Γη είναι δύσκολο, αλλά οι μετεωρίτες είναι τα καλύτερα μέρη για να βρούμε ενδείξεις. Αυτά τα βραχώδη θραύσματα είναι αποτελεσματικές χρόνο-κάψουλες  από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας, όταν οι πλανήτες σχηματίζονταν από ένα παχύ δίσκο σκόνης και  φυσικού αερίου που περιέβαλλε τον Ήλιο. 

Για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, ξεκίνησαν να βρουν στοιχεία της αυξημένης ηλιακής δραστηριότητας από την αρχή του ηλιακού συστήματος. Για να το πράξουν αυτό, ερεύνησαν μετεωρίτες που διατηρούνται στο τομέα του Μουσείου και είναι φορτωμένοι με μικροσκοπικούς κρυστάλλους, που λογικά θα έπρεπε να έχουν διατηρήσει χημικά στοιχεία που προήλθαν από αντιδράσεις εξαιτίας ενός πιο ενεργητικού Ήλιου.

«Ο Ήλιος ήταν πολύ δραστήριος στην πρώιμη ζωή του - είχε περισσότερες εκρήξεις και έδινε ένα πιο έντονο ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων», λέει ο Philipp Heck, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. «Σχεδόν τίποτα στο ηλιακό σύστημα δεν είναι αρκετά παλιό για να επιβεβαιώσει πραγματικά τη δραστηριότητα του πρώιμου Ήλιου, αλλά αυτά τα μέταλλα από τους μετεωρίτες στις συλλογές του Μουσείου Πεδίου είναι αρκετά παλιά. Είναι πιθανώς τα πρώτα ορυκτά που σχηματίστηκαν στο ηλιακό σύστημα».

Κρύσταλλοι σε μετεωρίτη

Αυτά τα ορυκτά είναι γνωστά ως hibonite, και όταν τα δούμε κάτω από ένα μικροσκόπιο εμφανίζονται ως λαμπεροί μπλε κρύσταλλοι που ξεχωρίζουν ανάμεσα στο θαμπό σκηνικό άλλων κόκκων. Περιέχουν φυσικά στοιχεία όπως ασβέστιο και αλουμίνιο, αλλά τα φορτισμένα σωματίδια από τον Ήλιο μπορούν να αλλάξουν τη σύνθεσή τους, σχηματίζοντας άτομα ηλίου (He) και νέον (Ne). Αυτά είναι ακριβώς που αναζητούν οι ερευνητές.

«Αυτοί οι κρύσταλλοι σχηματίστηκαν πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια και διατήρησαν ένα αρχείο μερικών από τα πρώτα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο ηλιακό μας σύστημα», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Levke Kööp. Παρόλο που είναι τόσο μικροί - πολλοί είναι μικρότεροι από 100 microns - ήταν ακόμα σε θέση να διατηρήσουν αυτά τα εξαιρετικά ασταθή ευγενή αέρια που παράχθηκαν από την ακτινοβολία του νεαρού Ήλιου εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια.

Για να ελεγχθεί η παρουσία ηλίου και νέον, η ομάδα μελέτησε τους κρυστάλλους hibonite, χρησιμοποιώντας ένα φασματόμετρο μάζας και ένα λέιζερ. Αρχικά, το λέιζερ λιώνει ένα μικροσκοπικό κόκκο hibonite, ενώ το φασματόμετρο μάζας παρακολουθεί τα ευγενή αέρια που απελευθερώνονται. Η ομάδα ανίχνευσε τεράστια ποσότητα ηλίου και νέον, σηματοδοτώντας την πρώτη άμεση μαρτυρία των θορυβοδών πρώιμων χρόνων του Ήλιου.


Για περισσότερη μελέτη:
https://nypost.com/tag/research/